Những ai chỉ trích Nhật Bản thiếu fair-play dù đi tiếp vào vòng 1/8 nhờ điểm fair-play có lẽ chưa từng đặt mình vào vị thế của họ.
1. Kết thúc hiệp 1 của hai lượt trận chót của bảng H, không có bàn thắng nào được ghi. Nếu 0-0 là tỷ số chung cuộc của cả hai trận, Senegal và Nhật Bản sẽ đi tiếp. Nhưng trong một kỳ World Cup ngập tràn những kịch tính và xúc cảm này, mọi thứ đâu thể đơn giản như thế.
Phút thứ 59, Jan Bednarek bất ngờ ghi bàn mở tỷ số cho Ba Lan từ một tình huống dàn xếp sút phạt. Một bàn thắng từ trên trời rơi xuống khi trước đó, Nhật đã chủ động tấn công để có thể tự định đoạt số phận của mình. Nếu không có thêm bàn nào được ghi ở hai trận, Nhật sẽ bị loại. Họ cùng điểm với Colombia (4) nhưng thua về hiệu số bàn thắng bại.
Kịch tính tiếp tục diễn ra ở phút thứ 74 của trận đấu bên kia. Cũng từ một tình huống cố định, Yerry Mina bật cao đánh đầu đưa Colombia vượt lên. Trên BXH, Colombia cũng nhảy lên dẫn đầu với 6 điểm. Senegal và Nhật cùng xếp sau với 4 điểm. Hiệu số bàn thắng như nhau, nhưng Nhật xếp trên nhờ… có điểm fair-play tốt hơn ở vòng bảng (Nhật có 4 thẻ vàng, so với 6 của Senegal).
Nghe được tin này, Nhật Bản đá chậm lại, và khiến cho khoảng 15 phút cuối trận rất buồn ngủ. Trong khi đó ở trận còn lại, Senegal dồn ép tấn công điên cuồng nhưng bất thành. Đại diện châu Phi cuối cùng của World Cup đành rời cuộc chơi, nhường chỗ cho đại diện cuối cùng của châu Á.
Chỉ thế thôi, mà rất nhiều người chỉ trích Nhật Bản. Họ bảo Nhật đi tiếp nhờ luật fair-play, nhưng kỳ thực lại không fair-play một chút nào. Họ bảo Nhật Bản không tự cứu mình, mà trao hết vận mệnh vào tay Colombia. Họ nói Nhật không mang tình thần chiến binh của một hiệp sĩ đạo…
Mọi người dường như đã quên sạch Nhật Bản đã chiến đấu kiên cường như thế nào trong hai trận trước. Họ đã đánh bại đội mạnh nhất bảng Colombia ngay trận ra quân. Sau đó cực kỳ khôn ngoan và tỉnh táo để hòa Senegal 2-2, trong một thế trận làm nức lòng cả châu Á. Người ta không ngờ là Nhật lại có thể đương cự với một đối thủ vượt trội mình hoàn toàn về thể lực như thế.
Nhưng những lời khen ấy vụt biến mất chỉ sau… 15 phút chót của bảng đấu này. Và nhưng lời chỉ trích kéo xuống. Nhật đi tiếp không phải vì họ thiếu Fair-Play, mà vì họ đặt vận mệnh đội tuyển nước mình lên trên hết. Cơ hội đi tiếp họ đang cầm trong tay. Họ không thể mạo hiểm tràn lên tấn công không toan tính như Senegal được vì hai lẽ:
- Nếu Ba Lan phản công thành công, Nhật bị dẫn 0-2 thì Senegal sẽ vượt lên nhờ hơn hiệu số bàn thắng bại.
- Nếu tấn công mạnh, những pha va chạm không tránh khỏi thì có khi Nhật mất luôn lợi thế về điểm fair-play.
2. Là một vị tướng, HLV Akira Nishino đã đưa ra một chỉ thị kịp thời và khôn ngoan. Đó là hãm nhịp độ trận đấu lại, chấp nhận dựa vào vận may để đi tiếp. Đấy là một quyết định tuy có hơi mạo hiểm, nhưng lại là phù hợp nhất với Nhật vào thời điểm ấy. Nhật đi tiếp vì biết vận dụng tối đa quy định của luật (đã phổ biến từ đầu giải). Họ đi tiếp nhờ đã giành 4 điểm trước đó và nhờ chơi fair-play hơn, chứ không cướp đi tấm vé của ai cả.
Ngược lại, Senegal mất vé thì chỉ có thể tự trách mình. Trong bối cảnh chỉ cần hòa là đi tiếp, Senegal đã có một thế trận ngập ngừng trước Colombia. Họ không tấn công, cũng chẳng chủ động phòng ngự. Sự lưỡng lự ấy khiến họ trả giá với pha ghi bàn của Mina. Cuộc tổng tấn công những phút cuối chỉ là một sựu cứu chữa cho sai lầm từ đầu.
Thế nên, cuộc chơi vốn công bằng. Và không một ai có thể trách Nhật. Vì người ghi bàn tống Senegal ra khỏi giải chính là Colombia, và vì Colombia cũng cần phải thắng để tự định đoạt số phận của họ.
Cuối cùng, tiếp tục so sánh Nhật Bản với các chiến binh samurai là một lối so sánh ấu trĩ, lạc hậu. Samurai chính là biểu tượng cho sự ngu trung của thời kỳ phong kiến. Đấy là một chương đáng nhớ, nhưng việc tiêu diệt tư tưởng ngu trung, đặt dấu chấm hết cho những chiến binh mổ bụng được xem là nền tảng cho một xã hội Nhật Bản văn minh như hiện nay.
Vậy mà đến giờ, nhiều người vẫn muốn chứng kiến Nhật Bản mổ bụng giữa nước Nga, để tôn vinh tinh thần võ sĩ đạo!
Quế Nam
