Mặc dù đã quen với việc sống chung với loài rắn cực độc hơn 10 năm nay nhưng người dân luôn phải có thuốc trị độc ở trong nhà, dẫu vậy, hàng năm, xã nghèo vùng núi thu 20 tỷ đồng từ rắn độc...
Bạch Lưu là một trong những xã nằm ở cuối huyện Sông Lô, tỉnh Vĩnh Phúc. Địa bàn chủ yếu là đồi núi, giao thông đi lại còn nhiều khó khăn, đất đai cũng không mấy thuận lợi cho việc phát triển nông nghiệp...
Thế nhưng, gần 10 năm nay, nghề nuôi rắn độc lại khiến đia phương giàu lên nhanh chóng, mỗi năm, xã vùng núi thu nhập tới 20 tỷ đồng...
Thu vài trăm triệu mỗi năm nhờ "sống" với rắn
Chúng tôi tìm đến gia đình anh Nguyễn Văn Sơn, một chủ hộ nuôi rắn tiêu biểu trong xã, hiện tại mô hình nhà anh Sơn có trên 400 con rắn. Anh cho biết, gia đình anh bắt đầu áp dụng mô hình nuôi rắn này từ năm 2004, ban đầu anh nuôi số lượng ít, sau khi thấy hiệu quả kinh tế cao, anh đã mạnh dạn nhân rộng mô hình và đã thu được thành công bước đầu.
Anh cho biết với mô hình nuôi này, hằng năm gia đình anh thu về từ 150 – 200 triệu đồng đã trừ hết chi phí. Đó là một con số không nhỏ đối với một gia đình ở vùng núi còn nhiều khó khăn này.
 |
| Nuôi rắn giúp người dân thoát nghèo. Ảnh Hồng Hà |
Nếu nuôi rắn để bán thương phẩm, cứ 1kg rắn thương phẩm có giá 980 nghìn đồng. Anh thường nuôi khoảng 2 – 3 kg sẽ xuất bán, cũng có khi lên đến 4kg mới bán. Như vậy một con rắn 4kg anh thu về khoảng gần 4 triệu đồng.
Ông Hà Văn Chữ Hà Văn Chữ, Chủ tịch Hội cựu chiến binh xã và cũng là một hộ nuôi rắn cho biết, gia đình ông thường nuôi cho rắn đẻ rồi bán trứng. Mỗi quả trứng sẽ có giá từ 100 đến 150 nghìn đồng. Như vậy mỗi lứa trứng, ông sẽ thu được khoảng gần 70 triệu đồng.
Ông Chữ chia sẻ: “Gia đình tôi hiện tại kinh tế đã ổn định, thu nhập từ rắn không những đủ để trang trải cuộc sống mà còn có thể gửi tiết kiệm”...
Nỗi niềm những “ông chủ rắn”
Ông Hoàng Văn Vượng, phó Chủ tịch xã Bạch Lưu cho biết, nghề nuôi rắn đã có tại địa phương từ gần chục năm nay. Ban đầu chỉ có vài hộ dân nuôi với quy mô nhỏ lẻ, manh mún, nhưng sau đó người dân và chính quyền xã nhận thấy đây là một mô hình mang lại hiệu quả kinh tế cao. Nuôi rắn hiệu quả hơn hẳn so với chăn nuôi các loại gia súc, gia cầm khác. Sau đó chính quyền xã đã xin Chi cục Kiểm lâm huyện Sông Lô cấp phép cho bà con nông dân. Đến nay, mô hình này đã được nhân rộng trong toàn xã.
Theo con số thống kê của Chi cục Kiểm lâm huyện Sông Lô, hiện nay trong toàn xã đã có 132 hộ dân được cấp phép. Quy mô cũng được mở rộng, trung bình mỗi hộ dân nuôi từ 200 – 300 con, lớn nhất là trên 400 con. Rắn nuôi trung bình đạt khoảng 2kg đến 3kg thì xuất bán, con trên 3kg đến 4kg có thể bán với giá vài triệu đồng/con. “Hàng năm, cả xã đã thu về trên 20 tỷ đồng từ mô hình nuôi rắn, đây quả là một con số không nhỏ đối với một xã nghèo vùng núi chúng tôi” - ông Vượng cho biết thêm.
Hổ mang bành là loài có nọc độc, trong quá trình nuôi, không ít người đã bị rắn cắn. Tuy nhiên, trong xã chưa có trường hợp nào bị tử vong do rắn cắn, ông Hoàng Văn Vượng, Phó chủ tịch xã khẳng định.
Theo kinh nghiệm những người nuôi rắn lâu năm, nếu bị rắn hổ mang bành cắn trong vòng 1 ngày không có thuốc chữa sẽ dẫn đến tử vong, chính vì vậy những hộ nuôi rắn ở đây nhà nào cũng có thuốc phòng trường hợp bị cắn sẽ chữa ngay. Nếu cẩn thận hơn nữa thì tốt nhất khi tiếp xúc với rắn phải đeo găng tay cao su.
 |
| Cận cảnh loài rắn cực độc. Ảnh Hồng Hà |
Ông Hà Văn Chữ cho biết, gia đình ông bắt đầu áp dụng mô hình nuôi rắn từ năm 2002, cho đến nay, mô hình đã được nhân rộng với quy mô 160 con. Chuồng rắn xây không quá phức tạp nhưng phải giữ cho rắn không thể trườn ra ngoài gây nguy hiểm cho người xung quanh. Chuồng rắn có tường bao quanh, và phải lợp mái kiên cố, bên trong đổ bê tông chạy dài theo nhà, kiểu hang hầm tối, rồi chia thành từng ngăn nhỏ. Trong mỗi ngăn hầm nhỏ đổ đất làm đệm lót để hút ẩm và giữ nhiệt độ ổn định cho hang nuôi, lại tạo được không gian tự nhiên cho rắn.
 |
| Mỗi năm cả xã thu được vài chục tỉ đồng nhờ nuôi rắn. Ảnh Hồng Hà |
Ông Chữ cũng cho biết thêm, có 2 hình thức là nuôi tập thể và nuôi đơn lẻ, nếu nuôi tập thể thì phải cho trứng ấp cùng một lứa và nuôi cùng nhau từ bé đến lớn, tránh việc cho rắn khác lứa vào vì chúng sẽ đánh nhau. Nuôi đơn lẻ là trường hợp mua ở ngoài hoang dã, chưa được thuần hóa hoặc con giống khi mua về đã lớn, không thể nuôi theo hình thức tập thể được nữa, nuôi đơn lẻ mỗi con sẽ được phân ra thành 1 ô riêng trong chuồng. Người dân áp dụng mô hình nuôi đơn lẻ là phổ biến vì mô hình này tiện chăm sóc, dễ dàng kiểm soát được số lượng.
 |
| Thức ăn của rắn. Ảnh Hồng Hà |
Thức ăn chủ yếu của rắn là cóc, một tuần rắn chỉ ăn từ 2 đến 3 bữa (3 ngày mới phải cho ăn 1 lần), lượng thức ăn cũng phụ thuộc vào từng thời kỳ, theo kinh nghiệm của những hộ nuôi rắn thì rắn ăn nhiều nhất vào lúc còn nhỏ, cần nhiều thức ăn để sinh trưởng.
Rắn sinh trưởng nhờ quá trình thay da, trung bình mỗi tháng rắn thay da một lần, sau khi thay da chúng sẽ rất yếu, vì vậy sẽ mất 10 ngày rắn không ăn uống gì. Tuy nhiên sau 10 ngày đó chúng sẽ ăn rất nhiều, nếu thời gian này được cung cấp đầy đủ dinh dưỡng thì tốc độ tăng trưởng của rắn sẽ nhanh hơn trước khoảng 2 – 3 lần để tiếp tục cho chu kỳ thay da mới...
Tuy nhiên, theo ông Chữ, thị trường tiêu thụ hiện nay hoàn toàn phụ thuộc vào Trung Quốc vì đây là loại thương phẩm giá cao, còn thị trường tiêu thụ trong nước không thể đáp ứng. Chính vì vậy, nguy cơ rủi ro, giá cả bấp bênh là một vấn đề lớn mà người dân phải đối mặt.
Năm 2015 theo đánh giá của các hộ nuôi rắn trong xã thì lãi thấp hơn so với những năm trước vì giá thương phẩm bán ra hạ, giá thức ăn lại cao.
Do đó, người dân xã Bạch Lưu bày tỏ sự mong muốn được chính quyền địa phương và các cơ quan chức năng tạo điều kiện hơn nữa về việc mở rộng quy mô mô hình nuôi và Chính sách mới để bình ổn thị trường tiêu thụ...
Xem thêm video:[mecloud]uCyqutTLnq[/mecloud]
Hồng Hà
