Một cầu thủ dù tài giỏi đến đâu cũng không thể một mình làm nên chiến thắng, đó là nguyên tắc cơ bản của bóng đá.
Dù đều là những ứng viên hàng đầu của World Cup 2018 với nhiều ngôi sao xuất chúng trong đội hình nhưng cho đến lúc này màn trình diễn của hai đại diện Nam Mỹ là Brazil hay Argentina gây không ít thất vọng cho người hâm mộ.
Nhưng nếu Brazil hay Argentina hiểu được những bài học trong bộ môn cờ tướng thì họ có thể thoát ra sự lệ thuộc cá nhân của mình như hiện nay.
Với những ai từng đã biết chơi bộ môn cờ tướng thì chắc chắn sẽ biết câu nói "xe mười, pháo bảy, ngựa ba" ý là nếu quân xe có sức mạnh 10 phần thì quân pháo và quân mã (ngựa) chỉ là 7 và 3 mà thôi, hay nói cách khác sức mạnh của quân xe bằng hai quân kia cộng lại.
Thế nhưng chẳng phải tự nhiên mà có những quân cờ khác nhau như vậy trên bàn bởi mỗi quân cờ đều có tác dụng và giá trị khác nhau.
Dù quân cờ chuyên tấn công như Xe hay kẻ hay bị thí như "Tốt" thì tất cả đều phải dựa vào nhau để nhằm giúp người chơi giành thắng lợi cuối cùng. Và quân nào cũng có nhược điểm của nó. Ví như quân pháo, nó phải ăn cách một quân cờ mới được. Trong khi ấy, quân mã lại bị ràng buộc bởi quy luật "cản" khiến nó không tự do đi lại.
Về mặt tấn công, mỗi quân cờ cũng mang đến một sức mạnh riêng. Tuy quân xe được đánh giá cao nhất nhưng không phải ai cũng có thể dùng quân xe một cách tốt nhất. Bên cạnh đó, tuỳ khả năng và sở trường của mỗi người mà họ có cách phát huy xe, pháo, ngựa hay thậm chí "tốt" khác nhau. Kẻ chuyên phối hợp pháo – mã để vây ráp đối phương.
Cũng có người chỉ giỏi khi đưa xe lao về phía trước. Nói chung muôn hình muôn vẻ. Thậm chí việc "tốt đuổi xe" cũng không hề lạ khi cờ đã vào thế tàn.
Thế mới thấy chuyện thành bại của một ván cờ là khi biết tổng hoà nhiều thế đánh, phát huy sức mạnh từng quân cờ mình và biết hạn chế đối phương bởi đây là môn chơi của tất cả các quân cờ chứ không riêng gì xe, pháo hay mã.
Ngay lúc này Lionel Messi hay Neymar là "quân xe" của Argetina hay Brazil. Không nghi ngờ gì nữa, họ là người được hai tập thể này kỳ vọng nhất, thậm chí được xem là tập trung sức mạnh của toàn đội. Sẽ là một liên tưởng thú vị nếu ví Messi như quân xe có sức công phá 10 còn những Higuain, Dybala chỉ là quân pháo, quân mã có sức mạnh yếu hơn.
Neymar bế tắc trước Brazil.
Việc Messi hay Neymar được đánh giá cao hơn các ngôi sao khác xung quanh mình là điều dễ hiểu. Nhưng cũng như môn cờ tướng, dẫu là xe 10 – pháo 7 – ngựa 3 thì cũng không thể mặc định một mình Messi hay Neymar đã đủ mang đến sự thành công cho hai đội bóng.
Sau trận ra quân bị Iceland và Thuỵ Sỹ cầm hoà cho thấy việc tai hại khi Argentina, Brazil lệ thuộc vào hai ngôi sao này. Bởi khi ấy các đối thủ chỉ việc vây ráp hai cầu thủ này là có cơ hội cầm hoà hai đại gia này. Messi đã bất lực trước sự lì lợm của hàng phòng ngự Iceland. Trong khi đó đôi chân chưa khoẻ mạnh 100% của Neymar bị các hậu vệ Thuỵ Sỹ làm cho đau đớn hơn.
Điều đáng nói xung quanh của hai ngôi sao này đâu thiếu gì những cầu thủ nổi tiếng. Những Paulinho, Coutinho, Willian, Jesus, Firmino (Brazil) hay Higuain, Arguero, Dybala, Di Maria (Argentina) đều là ngôi sao hàng đầu trên thế giới đủ sức tạo nên sự khác biệt.
Vấn đề ở đây HLV của Tite (Brazil) và Sampaoli (Argentina) vẫn thích xây dựng lối chơi xung quanh hai ngôi sao kia. Điều đó vô tình làm lộ ra điểm yếu của mình. Bóng đá hiện đại đã khác nhiều so với như những năm 1986 khi mà Diego Maradona một mình ông có thể đưa đội bóng đến chức vô địch. Đây là cuộc chơi của cả đội bóng.
Messi không thể một mình gác vác nhiệm vụ nơi hàng công Argentina.
Hãy nhớ lại Tây Ban Nha những năm 2008 – 2012 khi họ thống trị Châu Âu và thế giới với lối đá đầy biến hoá dựa vào sức mạnh tập thể.
Thậm chí có lúc Tây Ban Nha ra sân mà không có một tiền đạo đích thực nào với sơ đồ 1 – 4 – 6 – 0. Khi ấy đối thủ sẽ chẳng biết kèm mũi nhọn nào của Tây Ban Nha và khi ấy mối nguy hiểm sẽ đến từ mọi nơi trong đội hình của Tây Ban Nha.
Việc cho Neymar hay Messi làm hạt nhân trong lối chơi của đội tuyển Brazil, hay Argentina là hợp lý trong triết lý của Tite hoặc Sampaoli.
Tuy nhiên không có nghĩa dồn hết mọi trách nhiệm và gánh nặng lên vai hai anh. Bóng đá là trò chơi tập thể, hãy đưa họ vào tập thể để tạo nên sức mạnh tổng hoà của 11 người trên sân. Bởi suy cho cùng, một mình quân xe cũng không thể xoay chuyển thế cục trên bàn cờ.
Cát Tường
