Chiến thắng bất ngờ của ứng viên đảng Cộng hòa Donald Trump, chiến dịch chống tội phạm ma túy của Tổng thống Philippines Dueterte; Brexit (Anh rời EU) gây chấn động hay sự ra đi của nhà lãnh tụ vĩ đại Cuba Fidel Castro là một trong những sự kiện lớn thế giới trong năm 2016.
Cú lội ngược dòng và chiến thắng của Tổng thống Trump:
Cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2016 được xem là sự kiện khiến giới truyền thông tốn nhiều công sức dự đoán nhất, đem lại kết quả bất ngờ nhất. Đây là cuộc bầu cử được đánh giá là khác thường nhất, khốc liệt nhất và cũng gây chia rẽ nhất trong lịch sử nước Mỹ.
Cuối cùng, sau nhiều biến động, Nhà Trắng đã có ông chủ mới, được đánh giá là nhiều cá tính nhất, ứng viên đảng Cộng hòa Donald Trump.
 |
Giới chuyên gia nhận đinh, việc ông Trump đắc cử đánh dấu sự thay đổi lớn trong chính trường Mỹ. Là một doanh nhân và hoàn toàn không có kinh nghiệm chính trường, ông Trump đã có những cách riêng để tranh thủ sự ủng hộ của cử tri Mỹ. Những chiến lược ấy từng bị bêu rếu là trò cười trên chính trường Mỹ.
Với thông điệp xuyên suốt quá trình vận động tranh cử “làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại”, Trump đã tung ra hàng loạt cam kết mang lại việc làm cho người Mỹ.
Ông Trump luôn giữ vững thái độ phản đối các hiệp định thương mại tự do giữa Mỹ và các quốc gia khác, vì cho rằng chính những hiệp định này đã “hút” hết cơ hội việc làm của người Mỹ. Và chiến thắng của Trump cũng được coi là “cửa tử” của Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương TPP.
Cũng trong quá trình vận động tranh cử, ông Trump cũng bày tỏ thái độ rõ ràng đối với vấn đề người nhập cư. Trump từng tuyên bố sẽ cấm cửa người Hồi giáo hay xây bức tường ngăn cách biên giới Mỹ-Mexico.
Tổng thống Philippines và cuộc chiến tiêu diệt tội phạm ma túy:
Cuộc bầu cử Philippines không khiến giới truyền thông quan tâm nhiều như Mỹ, tuy nhiên người kế nhiệm, Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte cũng nhận được sự chú ý, và được mệnh danh là “Donald Trump của Philippines” vì tính khí “thất thường” và những phát ngôn gây sốc.
 |
Ngày 9/5/2016, Philippines chính thức bầu cử Tổng thống, với người được chọn là ông Duterte. Sau khi lên nắm quyền, ông Duterte được chú ý nhiều với những phát ngôn gây sốc về mối quan hệ giữa Manila và Bắc Kinh cũng như với Washington. Ngoài ra, ông cũng gây được tiếng vang lớn, đặc biệt là trong chiến dịch tiêu diệt tội phạm ma túy.
Trong một báo cáo mới đây, chỉ trong vòng hơn 5 tháng kể từ sau khi ông Duterte chính thức nhậm chức, cảnh sát Philippines đã tiêu diệt khoảng hơn 2.000 nghi phạm buôn bán, tang trữ và sử dụng ma túy và hơn 3.000 người khác cũng bị giết, được cho là do các nhóm săn lùng tội phạm giết chết hoặc chết trong các cuộc thanh trừng lẫn nhau giữa các băng nhóm tội phạm.
Cuộc chiến này hiện đang vấp phải nhiều sự phản đối của các nước cũng như cộng đồng quốc tế, đặc biệt là Washington. Đây là một trong nhiều lý do dẫn đến căng thẳng ngoại giao giữa Mỹ và Philippines dù hai quốc gia là đồng minh lâu năm.
Sự kiện Brexit (Anh rời EU):
Một trong những biến động lớn của thế giới trong năm 2016 là sự kiện Brexit (Anh rời EU). Hôm 23/6, với 52% số người dân Anh bỏ phiếu ủng hộ Brexit, Anh chính thức rời khỏi Liên minh châu Âu EU. Sự kiện này đã có ảnh hưởng không nhỏ đến nền kinh tế EU nói riêng và toàn thế giới nói chung.
 |
Sau cuộc trưng cầu dân ý, Thủ tướng Anh David Cameron tuyên bố từ chức. Anh chọn ra người chèo chống trong tương lai, bà Theresa May. Sau khi nhậm chức, bà May cam kết sẽ thực hiện Brexit đúng theo sự lựa chọn của người dân. Chủ nhân ngôi nhà số 10 phố Downing cũng hứa hẹn sẽ đoàn kết đất nước và tạo ra một viễn cảnh mạnh mẽ, đầy sức sống cho tương lai.
Cuộc “ly hôn” giữa Anh và EU sau 43 năm sẽ khiến EU chịu áp lực tan rã, xóa sổ thị trường chung, một nền kinh tế chung và một liên minh chính trị. Nếu có trụ lại, EU vẫn sẽ trở nên chia rẽ, không có tiếng nói trên trường quốc tế.
Phán quyết Biển Đông:
Sau nhiều năm tranh chấp bãi cạn Scarborough giữa Manila và Bắc Kinh, hôm 12/7 vừa qua, Tòa trọng tài Quốc tế PCA tại Tha Hague (Hà Lan) đã chính thức đưa ra phán quyết về chủ quyền của vùng biển này.
Theo đó, Tòa Trọng tài PCA tuyên bố, Bắc Kinh không có cơ sở pháp lý để đòi quyền lịch sử cũng như các nguồn tài nguyên bên trong cái được gọi là “đường lưỡi bò” (đường chín đoạn) mà nước này đơn phương vẽ ra trên khu vực Biển Đông.
 |
“Trung Quốc hoàn toàn không có danh nghĩa lịch sử đối với Biển Đông”, phán quyết này khẳng định.
PCA cũng kết luận, không có thực thể nào ở quần đảo Trường Sa (thuộc chủ quyền Việt Nam) có thể mang lại vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) cho Trung Quốc, đồng thời lên án hành động của Trung Quốc khi gây ra những thiệt hại không thể khắc phục đối với hệ san hô ở quần đảo Trường Sa. Phán quyết cũng nói rằng, đảo Ba Bình, thuộc quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam, đang bị Đài Loan kiểm soát cũng không thể tạo ra EEZ.
Ngay sau khi phán quyết được gửi về email của các quốc gia có liên quan, Trung Quốc đã nhanh chóng thể hiện sự “ngang ngược của mình” khi tuyên bố sẽ "không chấp nhận" phán quyết này của Tòa trọng tài. Bộ Quốc phòng Trung Quốc tuyên bố "bất luận kết quả ra sao, đều không ảnh hưởng đến chủ quyền của Bắc Kinh tại Biển Đông".
Rò rỉ Hồ sơ Panama:
Hồi tháng 4 vừa qua, vụ rò rỉ Hồ sơ Panama được xem là vụ tiết lộ tài liệu lớn nhất trong lịch sử. Cụ thể, Hiệp hội Nhà báo điều tra quốc tế ICIJ đã đăng tải một loạt các hồ sơ, bao gồm thông tin liên quan đến hơn 200.000 cá nhân, tổ chức ở nước ngoài do công ty luật Mossack Fonseca thành lập và điều hành.
ICIJ cũng đề cập đến 189 cá nhân, tổ chức Việt Nam có mối liên hệ tới các công ty này.
 |
Hồ sơ Panama tiết lộ phương pháp mà giới giàu có và quyền lực khai thác các thiên đường đóng thuế ở nước ngoài như thế nào, nó vẽ lên một bức tranh khái quát về vấn nạn tham nhũng trên toàn cầu, và các ngân hàng đóng vai trò trong việc thành lập các công ty ma.
Vụ rò rỉ tài liệu lớn nhất trong lịch sử đã khiến chính trường nhiều quốc gia rung động. Hàng loạt các chính trị gia, chuyên gia tài chính hay các ông lớn trong tổ chức quốc tế phải từ chức.
Theo Tổng thống Panama-Juan Carlos Varela, vụ bê bối này bộc lộ một vấn đề lớn của hệ thống tài chính toàn cầu. Qua vụ rò rỉ tài liệu này, có vẻ như các vấn đề chính trị nội bộ và sự khác nhau giữa các cường quốc đang đóng vai trò chính trong cách giải quyết vấn đề.
Khủng hoảng người nhập cư:
Tháng 2/2016, “tuyến đường Balkan”-con đường đến với châu Âu của hàng trăm nghìn người di cư đã bị đóng cửa. Tuyến đường này xuất phát từ Thổ Nhĩ Kỳ, xuyên qua biển Địa Trung Hải tới một hòn đảo của Hy Lạp, rồi từ Hy Lạp xuyên qua Macedonia, Serbia, Croatia, Slovenia để cuối cùng đến được Áo, và từ Áo sang Đức vào các nước khu vực Tây Âu.
 |
Sau đó một tháng, EU và Thổ Nhĩ Kỳ ký thỏa thuận ngăn chặn dòng người di cư đổ về châu Âu. Tuy nhiên, số người di cư đổ về Địa Trung Hải vẫn đạt kỷ lục. Thế nhưng, “đường đến với mảnh đất hứa gian nan”, ít nhất 4.700 người đã thiệt mạng khi chưa được đặt chân đến châu Âu.
Bê bối chính trị liên quan đến bạn thân của Tổng thống Hàn Quốc Park Geun-hye:
Một trong những biến động lớn trong chính trường quốc tế nói chung và Hàn Quốc nói riêng chính là việc Tổng thống Hàn Quốc, bà Park Geun-hye chính thức bị Quốc hội nước này đình chỉ công tác để luận tội. Đây là mảnh ghép lớn thể hiện sinh động bức tranh ảm đạm của nền kinh tế Hàn Quốc năm 2016.
 |
Bà Park bị luận tội là do có liên quan đến vụ bê bối gây áp lực lên các doanh nghiệp lớn tại Hàn Quốc của bà Choi Soon-sil. Bà Choi bị cáo buộc đã lợi dụng tầm ảnh hưởng của Tổng thống, gây sức ép lên các tập đoàn lớn của nước này phải đóng góp cho 2 quỹ phi lợi nhuận của mình. Ngoài ra, bà Choi cũng bị nghi ngờ đã can thiệp vào một số vấn đề Chính sách của tổng thống Park.
Vụ bê bối còn có liên quan đến hàng loạt các tập đoàn lớn của Hàn Quốc như Samsung, Hyundai, Lotte. Lần đầu tiên trong lịch sử, lãnh đạo các tập đoàn hàng đầu Hàn Quốc - những người thường xuyên từ chối xuất hiện trước công chúng - đã bị triệu tập thẩm vấn trước quốc hội trong cuộc điều tra vụ bê bối liên quan tới Tổng thống Park Geun Hye.
Lãnh tụ vĩ đại cách mạng Cuba Fidel Castro qua đời:
Ông Fidel Castro, nhà cách mạng vĩ đại và kiệt xuất của thế kỷ 20, người bạn lớn thân thiết của nhân dân Việt Nam đã qua đời hôm 26/11 vừa qua ở tuổi 90.
 |
Ông Fidel Castro là người tập hợp và lãnh đạo những lực lượng cách mạng Cuba va sáng lập Nhà nước XHCN đầu tiên tại Tây bán cầu, đã trở thành huyền thoại không chỉ trong lịch sử Cuba, mà còn của cả Mỹ Latinh và thế giới.
Lễ tang của ông đã được Nhà nước Cuba tổ chức theo nghi thức quốc tang trong 9 ngày với nhiều hoạt động tượng niệm nhằm tỏ lòng tôn kính đối với vị lãnh tụ lịch sử của cách mạng Cuba đã được tổ chức trọng thể trên thế giới.
Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu:
Sau sự nỗ lực của gần 70 quốc gia cùng vùng lãnh thổ, trong đó có những nước phát thải nhiều nhất thế giới như Ấn Độ, Trung Quốc, Mỹ; Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu chính thức có hiệu lực từ hôm 4/11.
 |
Đây là biểu hiện rõ rệt nhất thể hiện sự thay đổi nhận thức về hiểm họa mà biến đổi khí hậu mang lại.
Biến đổi khí hậu là một trong những hiểm họa gây ảnh hưởng trực tiếp đến con người. Điển hình nhất và mới nhất là đợt El Nino kéo dài từ cuối năm 2015 đến đầu năm 2016, gây ra những hiện tượng thời tiết cực đoan như nắng nóng kỷ lục tại Nam Á, cháy rừng tại Đông Nam Á, lũ lụt nghiêm trọng ở Mỹ Latinh.
Giải phóng Aleppo:
Giải phóng Aleppo được coi là một bước ngoặt vô cùng quan trọng trong cuộc chiến tại Syria. Với sự hỗ trợ của quân đội Nga, sau nhiều đợt tấn công, không kích dữ dội, quân đội Syria đã chính thức giành lại quyền kiểm soát gần như hoàn toàn Aleppo.
 |
Đây là thành phố chiến lược lớn thứ hai của Syria, và cũng là một trong những thành trì quan trọng của phe nổi dậy.
Việc giải phóng Aleppo đã đánh dấu bước chuyển mình quan trọng trong cuộc xung đột kéo dài gần 6 năm giữa các lực lượng ủng hộ Chính phủ Syria với các nhóm khủng bố và phe đối lập.
Nghiêm Thu
