Nhìn thấy ánh sáng cuối đường hầm là nhận thức phổ biến về cái chết nhưng Rachel Nuwer đã phát hiện ra có những trải nghiệm hoàn toàn khác.
Trong bài báo “The seven ways to have a near-death experience” – 7 cách để có những trải nghiệm gần với cái chết, BBC đã đăng tải những nghiên cứu cho thấy cảm giác của con người lúc chết.
Năm 2011, ông A, một nhân viên xã hội 57 tuổi đến từ Anh được đưa vào bệnh viện đa khoa Southampon sau khi bị ngã quỵ ở công sở. Nhân viên y tế đưa một ống thông vào háng ông thì tim đã ngừng đập. Thiếu oxy, não ngay lập tức ngừng hoạt động. Ông A chết. Mặc dù vậy, ông A vẫn nhớ lại những gì xảy ra tiếp theo.
Các nhân viên y tế lấy một máy sốc tim bên ngoài (AED) để cố gắng lấy lại nhịp tim. Ông A nghe thấy một giọng nói lạ 2 lần: “gây sốc cho bệnh nhân”.
Trong giữa những lần ra lệnh, ông ngước mắt lên và nhìn thấy một người phụ nữ lạ vẫy chào mình từ góc phòng, gần trần nhà. Ông đi về phía bà ấy, bỏ lại cơ thể mình ở phía sau.
“Tôi cảm thấy bà ấy biết tôi, tôi cảm thấy mình có thẻ tin tưởng bà ấy và tôi cảm thấy có lý do nào đó bà ấy mới xuất hiện nhưng tôi không biết”, ông A sau này nhớ lại.
“Một giây sau, tôi lên đó, nhìn xuống cơ thể mình, thấy các y á và một người đàn ông có cái đầu hói”.
Hồ sơ bệnh viện sau đó xác minh đã có 2 mệnh lệnh yêu cầu dùng máy AED. Những gì ông A nói về hoạt động của mọi người trong phòng – những người mà ông không nhìn thấy trước khi mất ý thức – và hành động của họ hoàn toàn chính xác.
Ông đã mô tả lại những gì xảy ra sau khi bất tỉnh 3 phút mặc dù theo những gì chúng ta biết về sinh học, ông ấy không thể có bất cứ nhận thức nào.
Câu chuyện của ông – được mô tả trên tạp chí “Hồi tỉnh” – là một trong những số báo thách thức những hiểu biết về trải nghiệm trước khi chết bấy lâu nay. Cho đến nay, các nhà nghiên cứu cho rằng khi tim ngừng đập và ngừng cung cấp máu cho não thì tất cả nhận thức của một người sẽ ngừng lại. Tại thời điểm này, con người được cho là đã chết – mặc dù theo các nghiên cứu gần đây về cái chết, chúng ta hiểu rằng trong một số trường hợp, điều này có thể được đảo ngược.
Nhìn thấy ánh sáng cuối đường hầm là nhận thức phổ biến về cái chết
Trong nhiều năm qua, những người trở về từ cõi chết một cách khó hiểu thường xuyên kể về những ký ức này. Các bác sĩ chủ yếu bác bỏ và coi chúng là ảo giác. Các nhà nghiên cứu không muốn đi sâu nghiên cứu những trải nghiệm cận chết bởi nó được xem như cái gì đó nằm ngoài tầm khám phá của khoa học.
Nhưng Sam Parnia, một bác sĩ chăm sóc đặc biệt, giám đốc nghiên cứu hồi tỉnh tại ĐH Dược Stony Brook, New York cùng với các đồng nghiệp đến từ 17 tổ chức khác nhau ở Mỹ và Anh muốn xóa bỏ những giả thuyết về những gì mà mọi người đã hoặc không trải qua khi đang hấp hối.
Họ tin rằng có thể thu thập dữ liệu khoa học về những khoảnh khắc cuối cùng của con người. Vì vậy, trong suốt 4 năm, họ đã phân tích hơn 2.000 trường hợp ngừng tim – khoảnh khắc tim ngừng đập và chính thức đã chết.
Trong số các bệnh nhân này, bác sĩ đã đưa được 16% trở về từ cõi chết. Parnia và các đồng nghiệp của ông đã có thể phỏng vấn 101 người trong số họ (1/3 số đó).
“Mục đích của chúng tôi đầu tiên là cố gắng tìm hiểu những gì người ta cảm nhận được và nhìn thấy về cái chết?”, Parnia cho biết. “Sau đó, nếu nọ tuyên bố đã nghe hoặc nhìn thấy điều gì đó khi chết, thì chúng tôi xem có thể xác thực được hay không”.
7 cảm giác khi chết
Ông A không phải là bệnh nhân duy nhất nhớ về cái chết của mình. Gần 50% số người tham gia nghiên cứu có thể nhớ lại điều gì đó. Nhưng không giống ông A, trải nghiệm của những người khác dường như không gắn với các sự kiện thực tế diễn ra trong cái chết của họ.
Thay vào đó, họ cho biết mình nhìn thấy những ảo giác như mơ. Parnia và các đồng nghiệp của mình đã chia thành 7 loại chính. “Hầu hết trong số này đều không phù hợp với những gì gọi là trải nghiệm kề cận cái chết. Nó có vẻ là những trải nghiệm tinh thần của cái chết rộng hơn nhiều so với những gì được giả định trong quá khứ”, Parnia nói.
Con người có thể trải qua 1 trong 7 loại cảm giác khi chết
7 loại đó là:
Những cảnh sợ hãi
Thấy động vật hoặc thực vật
Thấy ánh sáng
Cảnh bạo lực hoặc khủng bố
Cảnh quen thuộc nhưng không rõ ở đâu
Thấy gia đình
Thấy những sự kiện xảy ra sau khi tim ngừng đập
Những trải nghiệm về tinh thần này có thể đi từ đáng sợ đến hạnh phúc. Có người cho biết họ cảm thấy sợ hãi hoặc bị bức hại.
“Tôi đã trải qua một buổi lễ… và đó là buổi lễ thiêu cháy”, một bệnh nhân nhớ lại.
“Có 4 người đàn ông ở cùng với tôi và ai nói dối sẽ phải chết… Tôi thấy những người đàn ông nằm trong quan tài được chôn thẳng đứng”.
Một người khác nhớ lại mình bị “dìm xuống nước sâu” và còn một người khác “thông báo rằng tôi sắp chết và cách nhanh nhất để chết là nói ra từ ngắn nhất có thể nhớ được”.
Tuy nhiên, những người khác lại trải qua cảm giác ngược lại. 22% số người được khảo sát trải qua “cảm giác bình yên hoặc thú vị”.
Một số khác nói họ nhìn thấy những thứ đang sống: “Tất cả toàn là cây cối nhưng không có hoa” hoặc thấy “sư tử và hổ”. Trong khi có người đắm mình trong thứ “ánh sáng rực rỡ” hoặc được đoàn tụ với gia đình.
Có một số người trong nghiên cứu được chứng kiến những cảnh tưởng quen thuộc: “Tôi cảm thấy mình biết những gì mọi người sắp làm”.
Họ có thể nhìn thấy cây cối, sinh vật
Báo cáo cũng cho biết những người sắp chết thì có cảm giác chung là tri giác được nâng cao, nhận thức sai lệch về sự trôi qua của thời gian và cảm giác bị ngắt kết nối với cơ thể.
Mặc dù “mọi người chắc chắn có những trải nghiệm nhất định vào thời điểm họ chết” nhưng cách mà mỗi cá nhân diễn giải những trải nghiệm ấy phụ thuộc hoàn toàn vào tiểu sử và niềm tin của từng người, ông Parnia nói.
Những người từ Ấn Độ có thể trở lại từ cõi chết và nói rằng họ thấy Thần Krishna, trong khi một số người đến từ Mỹ cũng có trải nghiệm tương tự, họ tuyên bố mình đã nhìn thấy Chúa.
“Nếu một người cha tại Mỹ nói: “Khi con chết, con sẽ nhìn thấy Chúa Jesus và Người sẽ mang đến cho con tình yêu cùng lòng trắc ẩn” thì dĩ nhiên người con sẽ cho rằng mình nhìn thấy điều đó”, Parnia cho biết. “Anh ta sẽ tỉnh lại và nói: “Ồ cha, cha nói đúng, con chắc chắn đã nhìn thấy Chúa!”.
Nên đọc Nhưng ai trong số chúng ta thực sự nhận ra Jesus hay Chúa? Bạn không biết Chúa như thế nào. Tôi cũng không biết. Chỉ biết một người đàn ông có bộ râu trắng trong một bức tranh.
“Tất cả những điều này – quan niệm về linh hồn, thiên đường và địa ngục – tôi không biết chúng nghĩa là gì và có lẽ là có hàng nghìn, hàng nghìn cách dể lý giải, tùy vào nơi bạn sinh ra và lớn lên”, ông tiếp tục. “Điều quan trọng là đưa những điều này ra khỏi giới hạn về tâm linh và nghiên cứu chúng một cách khách quan”.
"Tất cả những điều này - các linh hồn là gì, là những gì thiên đường và địa ngục - Tôi không có ý tưởng những gì họ có ý nghĩa, và có lẽ hàng ngàn và hàng ngàn giải thích dựa vào nơi bạn đang sinh ra và những gì nền của bạn là," ông tiếp tục. "Điều quan trọng là bạn phải di chuyển này ra khỏi lĩnh vực giảng dạy tôn giáo và vào tính khách quan."
Những trường hợp phổ biến
Cho đến nay, nhóm nghiên cứu đã phát hiện ra không có dự báo cho mọi người xem có khả năng để nhớ một cái gì đó khi họ chết hay không. Vẫn còn thiếu những giải thích tại sao một số người lại trải qua những điều đáng sợ còn những người khác lại có những trải nghiệm sảng khoái.
Parnia cũng chỉ ra rằng rất rất có thể còn nhiều người trải qua cảm giác cận chết hơn so với những gì nghiên cứu phản ánh. Với nhiều người, ký ức gần như bị quét sạch do não sưng tấy sau khi ngưng tim hoặc dùng thuốc an thần liều lớn tại bệnh viện. Tuy nhiên, ngay cả khi họ không nhớ rõ ràng những trải nghiệm khi chết thì nó vẫn có thể ảnh hưởng tới họ trong tiềm thức.
Bảo Linh (tin tức BBC)
