Trong đề xuất lần thứ nhất, PGS.TS Bùi Hiền chuyển đổi "Tiếng Việt" sang "Tiếq Việt" còn bản nghiên cứu hoàn chỉnh lần này, ông lại chuyển đổi thành "Tiếw Việt".
Mới đây, Dân Trí, Tiền Phong đưa tin, PGS.TS Bùi Hiền - nguyên phó hiệu trưởng ĐH Sư phạm Ngoại Ngữ - vừa công bố bản nghiên cứu trọn vẹn về cải tiến tiếng Việt. Cũng giống với việc công bố bản phụ âm kiểu mới cách đây một tháng, bản đầy đủ tiếp tục khiến dư luận xôn xao.Phần lớn người đọc phản đối tâm huyết suốt 40 năm qua của ông vì cho rằng bản cải tiến tiếng Việt không được khả thi.
Nếu trong lần công bố trước, PGS Bùi Hiền thay đổi giá trị âm vị của 11 chữ cái, cụ thể: C = Ch, Tr; D = Đ; G = G, Gh; F = Ph; K = C, Q, K; Q = Ng, Ngh; R=R; S = S, X; X = Kh; W =Th; Z = D, Gi, R. Vì âm "nhờ" (nh) chưa có ký tự mới thay thế nên trong văn bản trên tạm thời dùng ký tự ghép n' để biểu đạt.
Lần công bố này chỉ có 6 chữ cái được thay đổi như sau: C (chờ) = ch, tr; K (cờ) = k, c, q; Q (thờ) = th; W(ngờ) = ng, ngh; X (khờ) = kh; Z (dờ) = d, gi, r.Có thể thấy, nếu trước đây, chữ “ng” được PGS Bùi Hiền cải tiến bằng chữ “q”, thì lần này đã thay đổi thành chữ “w”. Như vậy, "Tiếq Việt" sẽ thành "Tiếw Việt".
 |
| Bảng chữ cái mới theo cải tiến của PGS Bùi Hiền. Ảnh Tri thức trực tuyến |
Cũng theo Tri thức trực tuyến, bảng chữ cái PGS Bùi Hiền lập nên là kết quả của 40 năm nghiên cứu, mang những nét thay đổi lớn nhất trong cải tiến chữ viết. Theo đó, bảng chữ cái mới vẫn giữ nguyên trật tự a - b - c.
Những chữ cái in đậm để lưu ý rằng đó là những chữ đã mang giá trị âm vị mới (đọc kiểu cải tiến) thay cho những chữ cái đọc theo bảng chữ quốc ngữ cũ. Một số chữ cái sẽ hoàn toàn thay đổi về cách đọc như f (phờ), j (jờ), k (chờ), q (thờ), w (ngờ), x (khờ), z (dờ).
Với chữ s (sờ) sẽ biểu thị cho chữ x và chữ s, đồng thời xóa bỏ chữ x với âm vị cũ vì rất khó để phân biệt giữ các từ như xuất sắc, sắp xếp…Thay vào đó, PGS Bùi Hiền sẽ tạo nên âm vị mới là x (khờ). Một số chữ có âm vị hoàn toàn mới là k (cờ), w (ngờ)…
Ví dụ: X đọc thành "khờ"
“Xô” = “khô”
Trần Thanh Tài = Cần Wan' Tài
khúc khích = xúk xík = "xúc xích"…
PGS Bùi Hiền cho biết vừa qua có nhiều người e ngại rằng "lợi bất cập hại" vì sẽ phải in lại toàn bộ sách báo, ấn phẩm, sách giáo khoa, hợp đồng kinh tế, giấy tờ tuỳ thân… Tuy nhiên, thực tế xưa nay ở nước ta cũng như trên thế giới không ai làm như vậy cả. Bởi những người biết chữ quốc ngữ vẫn hoàn toàn tự do, yên tâm sử dụng những thứ đó cho đến hết đời. Người ta chỉ in bằng chữ mới các tài liệu, báo chí, giấy tờ, công văn mới.
Theo thông tin trên báo Lao Động, PGS.TS Bùi Hiền cho biết, nếu đề xuất của ông được chấp nhận sẽ mang lại 4 hiệu quả sau:
- Dễ học, dễ nhớ, dễ đọc, dễ viết, dễ dùng lối viết và đọc chữ cải tiến. Giản hoá tới mức tối đa cách viết, loại bỏ hết phụ âm ghép 2-3 chữ cái (ch, tr, ng, ngh, gh, kh, nh, ph) và các lỗi chính tả (d –gi – r, s – x, ch – tr) hiện đang gặp phải ở mỗi người, nhất là trong công tác biên tập của các nhà xuất bản và báo chí.
- “Nạn mù chữ” được giải quyết triệt để chỉ trong vòng 1-2 ngày đối với những người đã biết chữ quốc ngữ hiện hành. Với học sinh lớp 1 và người dân tộc sẽ rút ngắn được thời gian “vỡ lòng” (biết đọc, biết viết) xuống ít nhất một nửa so với học chữ cũ.
- Là công cụ sắc bén hơn, tiện lợi hơn cho công cuộc hội nhập quốc tế hiện nay: người nước ngoài dễ học tiếng Việt hơn, dễ tiếp cận với nền kinh tế, văn hoá, khoa học Việt Nam hơn. Và ngược lại Việt Nam cũng dễ làm cho bạn bè mau hiểu Việt Nam, chóng có cảm tình với tiếng nói và chữ viết của người Việt hơn.
- Tiết kiệm được khoảng 9% thời gian, công sức, tiền của, vật tư, tài nguyên số trong việc xây dựng tất cả các loại văn bản bằng viết tay hoặc gõ bàn phím. Điều này cũng có nghĩa là làm tăng năng suất lao động hàng năm tới 8-9%, làm lợi cho nền kinh tế của cả nước và của từng người.
Hà Trang (tổng hợp)
