Trang tin Washington Free Beacon đưa tin, cụm tàu sân bay USS Carl Vinson hôm 22/8 rời thành phố San Diego tới Thái Bình Dương, để tuần tra “cả khu vực do hạm đội 5 và hạm đội 7 đảm trách”.
Hải quân Mỹ thông báo, việc triển khai USS Carl Vinson “đã được lên kế hoạch”. Hộ tống tàu sân bay có tuần dương hạm USS Bunker Hill và 3 khu trục hạm USS Gridley, USS Sterett và USS Dewey. Cụm tàu này sẽ gia nhập cụm tàu sân bay USS George Washington đóng tại Nhật Bản.
Trong khi đó, hôm 23/8, quân đội Trung đã yêu cầu Mỹ chấm dứt mọi chuyến bay giám sát, đồng thời bác bỏ những chỉ trích của Mỹ về việc máy bay Trung Quốc áp sát nguy hiểm ngày 19/8.
Phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Trung Quốc Dương Vũ Quân tuyên bố, máy bay chiến đấu Trung Quốc thực hiện “nhận diện và xác minh bình thường” chiếc P-8 chống ngầm của hải quân Mỹ, trong một vụ chạm trán bất ngờ cách phía đông đảo Hải Nam hơn 200 km.
Ông Dương cọi việc chỉ trích của Lầu Năm Góc là "hoàn toàn vô căn cứ" và khẳng định phi công Trung Quốc thao tác chuyên nghiệp cũng như luôn giữ khoảng cách an toàn.
Tàu sân bay USS Carl Vinson
Theo Washington Free Beacon, những phát ngôn từ phía Trung Quốc hoàn toàn mây thuẫn với tuyên bố được đưa ra từ Lầu Năm Góc. Các quan chức quốc phòng Mỹ gọi cuộc chạm trán trên không này là hành động "hung hăng, nguy hiểm". Một quan chức khác chỉ trích hành động của chiến đấu cơ Trung Quốc mang tính "khiêu khích".
Trước đó, người phát ngôn Lầu Năm Góc, thiếu tướng John Kirby, khẳng định, thao tác của chiến đấu cơ J-11 là một hành động nguy hiểm và thiếu chuyên nghiệp. Tướng Kirby cho biết, quân đội Mỹ đã phản đối hành động này.
"Chúng tôi bày tỏ mối quan ngại sâu sắc về hành động không an toàn và thiếu chuyên nghiệp của phi công Trung Quốc, gây ra nguy cơ về sự an toàn của phi công cũng như không phù hợp với luật pháp quốc tế".
Ông Kirby cũng nói thêm rằng các phi công J-11 bay "rất, rất gần, rất nguy hiểm".
“Chúng tôi giữ nguyên quan điểm về sự cố nguy hiểm và thiếu chuyên nghiệp đó”, tướng Kirby nói khi được hỏi về phản bác của ông Dương.
Mỹ khẳng định có đủ bằng chứng về sự cố nguy hiểm và hành vi đe dọa của máy bay chiến đấu Trung Quốc.
Một phát ngôn viên khác của Lầu Năm Góc, trung tá Jeff Pool, nói rằng, vụ máy bay Trung Quốc bay cách máy bay Mỹ chỉ có 10m là sự cố hàng không nguy hiểm nhất kể từ vụ va chạm hồi tháng 4/2001 giữa một máy bay trinh sát EP-3 của Mỹ với chiến đấu cơ J-8 của Trung Quốc.
Máy bay trinh sát hải quân P-8 của quân đội Mỹ
Đây là sự cố mới nhất tiếp sau những vụ máy bay Trung Quốc chặn đuổi bị Lầu Năm Góc coi là “phi tiêu chuẩn, thiếu chuyên nghiệp và không an toàn đối với máy bay Mỹ”.
Phía Mỹ nói máy bay thực hiện vụ chặn đầu khiêu khích thuộc cùng đơn vị ở đảo Hải Nam từng tiến hành các vụ khiêu khích tương tự hồi tháng 3, 4 và 5. Phó Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Ben Rhodes nói rằng, vụ chặn máy bay là “một sự khiêu khích rất đáng quan ngại”.
Ông Dương Vũ Quân cáo buộc những vụ do thám thường xuyên gần bờ biển Trung Quốc của Mỹ đe dọa an ninh hàng không, hàng hải và là nguồn gốc của các sự cố. Ông Dương yêu cầu Mỹ chấm dứt hoạt động do thám chống Trung Quốc.
Ông này nói Mỹ cần tôn trọng nguyên tắc “không xung đột, không đối đầu, tôn trọng lẫn nhau và hợp tác cùng thắng, có các hành động cụ thể nhằm tạo môi trường lành mạnh cho quan hệ quân sự song phương”. Đài truyền hình trung ương Trung Quốc CCTV cho rằng, hoạt động của máy bay Mỹ “đe dọa an ninh, quốc phòng của đất nước ở biển Đông”.
Tuy nhiên, Lầu Năm Góc khẳng định, hoạt động trinh sát của Mỹ là hoàn toàn hợp pháp, tuân thủ luật pháp quốc tế, đúng theo Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển năm 1982.
Sự cố chặn đầu máy bay Mỹ xảy ra trong bối cảnh Trung Quốc thể hiện thái độ cứng rắn về biển Đông. Giới chức Mỹ nhận định, phát ngôn của quan chức Trung Quốc liên quan diễn biến tại Diễn đàn Khu vực ASEAN ở Myanmar vừa qua cho thấy, Trung Quốc không có ý định rút lại những yêu sách hung hăng ở biển Đông, đồng thời cố gắng ngăn chặn Mỹ can dự vào tranh chấp trong khu vực.
Yên Yên (Theo Washington Free Beacon)
