Tin mới

Giải mã tiếng kêu lạ ở hang 16 cô

Thứ hai, 03/03/2014, 20:02 (GMT+7)

Hơn nửa thế kỷ đã trôi qua, nhưng với những người đã từng tận mắt chứng kiến thảm họa sập hang Co Phường ngày 2/4/1953, tất cả vẫn như vừa diễn ra ngày hôm qua.

Hơn nửa thế kỷ đã trôi qua, nhưng với những người đã từng tận mắt chứng kiến thảm họa sập hang Co Phường ngày 2/4/1953, tất cả vẫn như vừa diễn ra ngày hôm qua.

Đến tận bây giờ người ta vẫn chưa biết chính xác có bao nhiêu chiến sỹ đã bị vùi lấp trong hang, tại sao lại gọi là hang 16 cô, chỉ biết rằng sự hy sinh của họ đã trở thành huyền thoại và huyền thoại mãi mãi sống trong lòng hậu thế.

Ẩn số sau cửa hang bị bịt kín

Đã không ít lần đặt chân đến mảnh đất xứ Thanh, nhưng tôi chưa từng cảm thấy hồi hộp như khi đến thăm hang 16 cô ở bản Sại (Phú Lệ, Quan Hóa, Thanh Hóa). Thực chất, đây là hang Co Phường hay còn gọi là Co Phương, tiếng Thái có nghĩa là hang Cây Khế.

Cái tên hang 16 cô bắt đầu xuất hiện sau sự kiện hang Co Phường bị đánh sập ngày 2/4/1953 trong một trận oanh tạc dữ dội của máy bay Pháp và người ta cho rằng có 16 cô gái thanh niên xung phong đã bị vùi lấp trong hang. Nhưng sự thật, con số này đến nay vẫn chưa được xác định một cách chính xác và danh phận những người nằm dưới đá núi xanh rêu lạnh lẽo kia vẫn còn là một bí ẩn chưa được giải mã.

Trên một tảng đá nhỏ chông chênh giữa khoảng trống nhỏ trước cửa hang bị vùi lấp, bát hương nhỏ chi chít chân nhang khiến người đối diện không khỏi chạnh lòng. Lá cờ đỏ sao vàng được căng trên vách đá phía sau càng khiến lòng người thêm xúc động. Đó là thứ cảm xúc không thuộc về quá khứ cũng chẳng hướng đến tương lai mà là thứ cảm xúc có sẵn, luôn tồn tại ở một góc nào đó trong trái tim mỗi người con đất Việt để mỗi khi đứng trước Tổ quốc thiêng liêng lại bừng sáng lên mạnh mẽ.

Không hiểu vì xúc động hay vì chốn này quá linh thiêng, trong lúc dâng nén tâm nhang tỏ lòng thành kính trước những liệt sỹ đã hi sinh trong ngày 2/4 định mệnh, tôi bất ngờ bị trượt chân xuống khe đá, hai tay ôm chặt lấy bát hương, may mà không ngã. Sau phút thót tim, tôi bỗng thấy rùng mình như có luồng khí lạnh chạy qua sống lưng. Tuy vậy, tôi không cảm thấy sợ hãi mà càng thêm thương cảm bởi các cô gái nằm lại trong hang phần lớn đều còn quá trẻ. Họ đã mãi mãi ra đi ở cái tuổi còn quá ngây thơ, trong sáng, chưa có người yêu, chưa biết hẹn hò, chỉ biết cống hiến tất cả tuổi xuân của mình cho tình yêu quê hương, đất nước.

Giải mã tiếng kêu lạ ở hang 16 cô

Hang 16 cô đã được công nhận Di tích lịch sử.

Ông Lê Trung Sơn (Chủ tịch Hội cựu Thanh niên xung phong tỉnh Thanh Hóa) cho biết: "Trong kháng chiến chống Pháp, Phú Lệ là một xã nằm trên điểm trung chuyển lương thực, vũ khí được vận chuyển từ hậu phương đi qua phà La Hán (Bá Thước, Thanh Hóa) theo tả sông Mã lên Co Lương, đến Trung Thành, Trung Sơn, Mường Lý, Mường Lát, vượt Sơn La sang Thượng Lào phục vụ cho chiến dịch Điện Biên Phủ. Một lực lượng lớn thanh niên xung phong, dân công hỏa tuyến đã được huy động về đây ngày đêm gấp rút xẻ núi làm đường, thồ lương tải đạn ra chiến trường. Đây là địa bàn vô cùng quan trọng, trong đó con đường 15A chạy qua xã Phú Lệ là huyết mạch giao thông đặc biệt đối với việc vận chuyển vũ khí, đạn dược, lương thực, thực phẩm phục vụ cho chiến dịch.

Vì là điểm trung chuyển quan trọng nên Phú Lệ là địa bàn thường xuyên bị đánh phá ác liệt. Không chỉ bị máy bay địch oanh tạc ngày đêm, nơi đây còn liên tục phải đối mặt với những cuộc càn quét ác liệt của quân Pháp đóng ở đồn Co Lương (Hòa Bình) nhằm cắt đứt tuyến đường tiếp tế cho chiến dịch Điện Biên Phủ".

Cũng theo lời kể của ông Sơn, sáng ngày 2/4/1953, máy bay Pháp thi nhau giội bom xuống khu vực xã Phú Lệ như muốn quần nát con đường 15A, con đường huyết mạch phục vụ cho chiến dịch. Nghe tiếng máy bay gầm rú sát bên tai, hàng trăm thanh niên xung phong, dân công hỏa tuyến đang làm nhiệm vụ liền tản ra, di chuyển vào rừng, tìm nơi trú ẩn, trong đó, rất nhiều người đã chạy vào hang Co Phường để tránh bom.

Nhưng cũng chính trong ngày định mệnh đó, một trong những quả bom được thả xuống vùng đất Phú Lệ đã găm thẳng vào sườn núi Pù Bó, hất văng một mảng núi đá khổng lồ xuống đúng vị trí hang Co Phường, nơi rất nhiều anh chị em chiến sỹ đang trú ẩn. Toàn bộ miệng hang bị bịt kín trong đá núi đã lấy đi mạng sống của tất cả những người bị vùi lấp ở bên trong.

Đi tìm nhân chứng cho sự kiện lịch sử

Nhiều năm đã trôi qua, việc tìm lại những nhân chứng lịch sử ở Phú Lệ đã từng trực tiếp chứng kiến sự kiện sập hang Co Phường ngày 2/4 định mệnh là điều thật sự khó khăn. Khi hỏi về những người có thể kể lại một cách tường tận câu chuyện về hang Co Phường và những nữ thanh niên xung phong, dân công hỏa tuyến ngày ấy, chúng tôi chỉ nhận được những cái lắc đầu: "Chết hết rồi!". Mặc dù vậy, chúng tôi vẫn tiếp tục tìm kiếm.

Khi đã đi đến cuối bản, tưởng như không còn hy vọng gặp được người cần gặp thì may mắn đã mỉm cười với chúng tôi. Là một trong số những nhân chứng hiếm hoi đã trực tiếp chứng kiến sự kiện lịch sử hang Co Phường còn sống sót ở Phú Lệ, ông Hà Văn Ngợi vẫn còn nhớ như in cảnh tượng kinh hoàng ngày hôm đó.

Ông Ngợi xúc động cho biết, đến tận bây giờ, ông vẫn còn bị ám ảnh bởi những tiếng kêu cứu, tiếng rên xiết vì đau đớn vọng ra từ trong hang mà không thể làm gì để cứu mọi người.

Theo lời kể của ông Ngợi, ngày đó, có rất nhiều thanh niên xung phong, dân công hỏa tuyến từ dưới xuôi lên, trong đó có rất nhiều người đến từ Thiệu Hóa (Thanh Hóa) tham gia làm đường, vận chuyển lương thực, vũ khí, đạn dược ra mặt trận. Hầu hết trong số họ đều còn rất trẻ, nhiều người chỉ tầm 16, 17 tuổi mà theo ông Ngợi là chỉ lớn hơn ông một chút vì khi đó ông cũng đã 15 tuổi.
Vào ngày xảy ra vụ sập hang, ông cùng người dân địa phương đã sơ tán đến các vị trí an toàn ở ven rừng. Trong lúc đang tránh bom trong một hốc núi trên đỉnh Pha Bó Lạnh, ông Ngợi nghe thấy hàng loạt tiếng nổ lớn từ phía làng mình và phía hang Co Phường, nhìn về phía đó chỉ thấy những đám cháy bốc cao kèm theo khói bụi mù mịt.

Khi ông cùng những người khác chạy về đến nơi thì hang Co Phường đã bị vùi lấp trong những tảng đá lớn bị bom đánh bật, cửa hang đã bị bịt kín. Từ bên trong vọng ra hàng loạt tiếng kêu cứu, tiếng khóc than của những người mắc nạn. Ngoài cửa hang, xác người bị trúng bom nằm la liệt.

Cảnh tượng quá thương tâm khiến những người chứng kiến không khỏi bàng hoàng, đau đớn. Họ đã cố gắng hết sức, tìm mọi cách để giải cứu cho những người bị mắc kẹt trong hang nhưng mọi nỗ lực đều không mang lại kết quả.
Hơn nửa đời người vẫn ám ảnh bởi tiếng kêu cứu

Tiếng kêu khóc trong hang lúc đồng loạt vang lên thảm thiết lúc nhỏ dần rồi im bặt trong sự tuyệt vọng. Cả người trong hang và người ngoài hang đều bất lực, nhưng có lẽ những người sống sót ở bên ngoài còn cảm thấy đau khổ hơn khi phải nghe những tiếng kêu gào đau đớn của đồng đội mà không thể làm gì khác.

Ông Ngợi cho biết, gần chục ngày sau khi cửa hang bị đánh sập, mọi người vẫn còn nghe tiếng kêu cứu, tiếng rên xiết vọng ra từ bên trong. Những tiếng kêu thảm thiết đó đã ám ảnh ông suốt nửa thế kỷ qua.

Trước lúc chia tay, ông Ngợi cầm tay tôi nói nhỏ: "Cháu đã vào hang thắp hương cho các cô chưa? Hang này thiêng lắm!". Rồi ông thủ thỉ như tâm sự: "Trước đây, khi người ta chưa xây đài tưởng niệm ghi công, nhiều đêm, cả làng đang ngủ bỗng nghe tiếng chiêng, tiếng trống vang vọng cả núi rừng nhưng khi chạy ra xem thì lại không thấy gì nữa. Mọi người cũng ít khi dám đến gần hang và gọi đó là hang Ma. Nhưng sau khi hang được công nhận di tích lịch sử, xây đài tưởng niệm, người dân xa gần thường xuyên nhang khói thì không nghe tiếng chiêng, tiếng trống kỳ lạ nữa. Chắc các cô cũng cảm thấy được an ủi phần nào".         

Hậu thế mãi ghi sự hy sinh anh dũng của các côTính đến thời điểm hiện tại, người ta vẫn chưa biết chính xác có bao nhiêu chiến sỹ đã bị vùi lấp trong hang Co Phường, bao nhiêu nam, bao nhiêu nữ, tên tuổi, địa chỉ của từng người. Năm 2012, hang Co Phường đã được UBND tỉnh Thanh Hóa xếp hạng Di tích lịch sử Cách mạng cấp tỉnh. Một đài tưởng niệm đã được xây dựng ngay trước cửa hang để tưởng nhớ công ơn của những chiến sỹ đã hi sinh ngày 2/4/1953 trong hang Co Phường, trên tuyến đường 15A lịch sử.

Xem thêm những bức ảnh tuyệt đẹp dưới đại dương:

Theo Nguoiduatin

Theo dõi Tinmoi.vn trên Tinmoi.vn - Google news
Từ khóa: hang 16 cô