Ngay sau khi Tòa án quốc tế (PCA) ra phán quyết đồng ý xét xử vụ tranh chấp giữa Trung Quốc và Philippines trên Biển Đông, Mỹ - đồng minh thân cận của Manila đã bày tỏ sự hoan nghênh đối với quyết định này.
"Quyết định của PCA cho thấy sự liên quan giữa luật pháp quốc tế với những bất đồng trên Biển Đông. Nó cũng cho thấy những tuyên bố về chủ quyền không phải là thứ mà chúng ta không thể phản đối. Xét xử những vấn đề như vậy theo luật pháp và thông lệ quốc tế là cách bền vững để kiểm soát, hay thậm chí giải quyết, những bất đồng về lãnh thổ", một quan chức giấu tiên thuộc Bộ Quốc phòng Mỹ phát biểu.
John Kirby, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ, nói rằng, theo những điều khoản của UNCLOS, phán quyết của PCA sẽ mang tính ràng buộc đối với cả Trung Quốc và Philippines.
 |
PCA lắng nghe luận điểm của Philippines trong phiên điều trần hồi tháng 7. Ảnh: Rappler. |
Nên đọcÔng John McCain, Chủ tịch Ủy ban Quân vụ Thượng viện Mỹ cho rằng quyết định của PCA là bước quan trọng để duy trì luật pháp quốc tế đối với những tuyên bố chủ quyền phi lý của Trung Quốc trên Biển Đông.
"Chúng ta nên tiếp tục hỗ trợ các nước đối tác và đồng minh như Philippines trong bối cảnh Trung Quốc tỏ ra quyết đoán với tuyên bố chủ quyền của họ trên biển", ông nói.
Bonnie Glaser, một chuyên gia của Viện Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế tại Washington, nói rằng tuyên bố của PCA là một đòn giáng mạnh vào Trung Quốc, đặc biệt là khi tòa bác bỏ luận điệu của Trung Quốc về việc Manila chưa cố gắng thương lượng với Bắc Kinh để giải quyết bất đồng.
Philippines đã khởi kiện Trung Quốc ra toà quốc tế từ tháng 1/2013. Quyết định của PCA có thể coi là thắng lợi quan trọng cho các nước nhỏ ở khu vực đang lo ngại sự bành trướng của Trung Quốc ở Biển Đông.
 |
Nội dung thông báo của PCA về vụ Philippines kiện đường 9 đoạn của Trung Quốc ở Biển Đông. Ảnh: PCA. |
Hôm 29/10, Toà Trọng tài thường trực hôm qua phán quyết rằng họ có thẩm quyền xét xử vụ kiện của Philippines về yêu sách "đường lưỡi bò" của Trung Quốc.
"Sau khi xem xét các khiếu nại do Philippines nộp, tòa đã bác bỏ lập luận" của Trung Quốc rằng "tranh chấp thực ra là về chủ quyền đối với các đảo" ở Biển Đông và do đó, vượt quá thẩm quyền của tòa án, AFP dẫn tuyên bố của Toà Trọng tài thường trực (PCA) của Liên Hợp Quốc ở The Hague (La Haye), Hà Lan.
"Việc Trung Quốc không tham gia quá trình tố tụng không ảnh hưởng đến quyền xét xử của tòa. Quyết định đơn phương khởi kiện của Philippines không vi phạm thủ tục giải quyết tranh chấp theo UNCLOS", báo Rappler của Philippines trích dẫn thông báo của PCA.
Trung Quốc ngang nhiên tuyên bố chủ quyền với hầu hết diện tích Biển Đông dựa trên "đường lưỡi bò" hay "đường 9 đoạn" nước này tự đưa ra, đi vào sát bờ của các nước láng giềng như Philippines, Việt Nam, Brunei và Malaysia. Bắc Kinh nhiều năm nay khẳng định tranh chấp với các nước có tuyên bố chủ quyền chồng lấn ở Biển Đông cần được giải quyết song phương và khăng khăng không đồng ý tham dự vụ kiện của Philippines.
Lê Huyền (tổng hợp)
