Philippines sẽ không rút khỏi liên minh an ninh lâu năm với Mỹ nhưng cũng sẽ không làm tay sai cho bất cứ thế lực nước ngoài nào, tân Ngoại trưởng Perfecto Yasay nói với Reuters.
Trong cuộc trả lời phỏng vấn đầu tiên với truyền thông nước ngoài từ khi được tân tổng thống Rodrigo Duterte bổ nhiệm, vị luật sư này đã tìm cách nhấn mạnh sự độc lập của Philippines trong việc giải quyết các tranh chấp với Trung Quốc trên Biển Đông.
"Chúng tôi sẽ không là tay sai của bất cứ nước nào", ông Yasay nói tại Manila ngay sau khi được ông Duterte đưa vào nội các.
Dưới thời tổng thống Benigno Aquino, Philippines xích lại gần Washington và căng thẳng với Trung Quốc.
Ông Yasay nói rằng quan hệ với Trung Quốc sẽ được cải thiện.
"Chỉ cần họ (Trung Quốc) tuân thủ luật pháp, tôn trọng sự toàn vẹn lãnh thổ và chủ quyền của chúng tôi... chúng tôi nên tiếp tục đảm bảo rằng tỉnh bạn và quan hệ của chúng tôi sẽ mạnh hơn", ông nói.
 |
Tân tổng thống Rodrigo Duterte nói nước này sẽ không phụ thuộc Mỹ. Ảnh: Reuters |
Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị nói cánh cửa đối thoại luôn rộng mở và điều này sẽ giúp "phá vỡ bế tắc" trong mối quan hệ Trung - Philippines trong những năm gần đây.
Nên đọc"Nếu Philippines chân thành muốn trở lại con đường đối thoại và đàm phán, chúng tôi hoan nghênh", ông Vương nói với các phóng viên tại thủ đô Ottawa, Canada.
"Chúng tôi sẽ rất vui khi thấy chính phủ mới của Philippines có những lựa chọn khôn ngoan".
Ông Duterte, thị trưởng "mạnh mồm" sẽ lên nhậm chức tổng thống vào ngày 30/6. Ông nói rằng Philippines sẽ không dựa vào Washington và điều này báo hiệu sự thay đổi tiềm ẩn trong cách tiếp cận Biển Đông cũng như các vấn đề an ninh lớn hơn.
"Ông chỉ đơn giản nhấn mạnh đến quan điểm đó, theo hiến pháp, chúng ta có nghĩa vụ thực hiện một Chính sách đối ngoại độc lập", ông Yasay nói về ý kiến của ông Duterte.
Ngoại trưởng Philippines nói thêm rằng tổng thống mới đắc cử sẽ tôn trọng hiệp ước hiện hành với Mỹ, trong đó có Hiệp định Hợp tác quốc phòng tăng cường, cho phép quân đội Mỹ tăng cường tiếp cận các căn cứ quân sự tại Philippines.
Ngày 17/5, Tổng thống Mỹ Barack Obama đã gọi điện chúc mừng ông Duterte.
"Đó là tín hiệu mạnh mẽ cho thấy tình bạn giữa chúng tôi và Mỹ không bị ảnh hưởng và sẽ sẽ không bị tác động bởi cuộc bầu cử của ông ấy", ông Yasay nói.
Đồng thời, ông Duterte cũng không bác bỏ những thỏa thuận đang được dàm phán trong tương lai nếu nó cần thiết.
Năm nay, Tòa án Tối cao vẫn duy trì tính hợp hiến của các thỏa thuận cho phép Mỹ xây nhà kho và các trung tâm dịch vụ hậu cần ở bất cứ nơi nào trên đất Philippines.
Washington cũng đang giúp Manila củng cố hệ thống phòng thủ, cung cấp 3 xuồng cano lớp Hamilton, thiết bị ra dả và một tàu tìm kiếm vào tháng 7 này.
Việc xây dựng này là một phần nỗ lực mà Philippines thực hiện nhằm tăng cường các yêu sách của mình trên Biển Đông, nơi Trung Quốc đang xây đảo nhân tạo.
Ông Yasay nói Manila sẽ tôn trọng bất cứ quyết định nào của Tòa trọng tài Thường trực tại The Hague. Philippines đang thách thức vị thế của Trung Quốc trên vùng biển tranh chấp. Không rõ khi nào tòa ra phán quyết.
Philippines sẵn sàng theo đuổi các cuộc đàm phán song phương với Trung Quốc để giải quyết tranh chấp trên bãi cạn Scarborough nhưng sẽ tham gia vào các cuộc thảo luận đa phương về quần đảo Trường Sa bởi nơi này có nhiều quốc gia có yêu sách, ông Yasay nói.
Bảo Linh (Reuters)
