Các cụ vẫn có câu "Có thờ có thiêng, có kiêng có lành", trong dân gian đã lưu truyền nhiều câu chuyện về kiêng kỵ trong ngày Tết Nguyên đán mà không phải ai cũng biết.
1. Kiêng quét nhà, làm đổ nước bẩn, rác:
Theo quan niệm của dân gian, không nên làm những việc liên quan đến việc quét tước vào đầu năm vì sẽ dễ quét đi tài khí trong nhà.
Theo đó, vào những ngày đầu năm đặc biệt là mùng 1,2,3, các gia đình nên tránh việc quét rác, đổ rác vì lo sợ rằng sẽ quét tiền bạc, vận đỏ, lộc xuân ra khỏi nhà.
Theo quan niệm của dân gian, nếu quét nhà trong 3 ngày đầu năm thì cả gia đình sẽ nghèo túng, khánh kiệt và thần tài sẽ đi mất, tiền bạc cũng không được ở lại với gia đình và sẽ đem lại điềm xấu, không may mắn.
Do vậy, ngày 30 Tết, dù bận rộn đến đâu mọi người cũng phải dọn dẹp nhà cửa, không vứt rác bừa bãi.
2. Kiêng ăn cháo, nên ăn mặn vào sáng mùng 1 Tết:
Theo quan niệm của dân gian, chỉ có những nhà nghèo mới ăn cháo nên tốt nhất trong sáng mùng 1 Tết các gia đình ăn cơm để cầu một năm sung túc.
Sáng 1 Tết còn được coi là "muôn thần tề tựu", để ngỏ ý mời thần tiên đến vào đầu năm mới. Cho nên, để thể hiện sự tôn kính, trước tiên nên ăn đồ mặn, sau đó ăn đồ chay.
3. Kiêng Chúc Tết người đang ngủ:
Mùng 1 Tết khi người khác đang say giấc mộng nên sẽ sẽ không thích người khác chúc Tết, bạn hãy đợi người đó thức dậy rồi hãy chúc. Bởi nếu chúc Tết khi người khác đang ngủ, sẽ đem lại điềm giông bệnh tật cả năm.
4. Kiêng động dao kéo:
Theo quan niệm dân gian nếu đụng dao kéo vào ngày mùng 1 Tết thì sẽ khó tránh khỏi chuyện thị phi.
5. Kiêng động kim chỉ trong ngày mùng 1 Tết:
Bởi có quan niệm rằng, nếu động kim chỉ trong ngày mồng 1 Tết, nếu như sinh con thì mắt sẽ nhỏ dẹt như cây kim vậy.
6. Kiêng chuyện búa rìu chặt củi:
Bởi có quan niệm rằng, trong ngày mồng 1 mà đốn bổ củi, thì sẽ tự đoạn đi đường tài lộc của mình trong năm đấy.
7. Kiêng vay mượn tiền:
Nếu trong ngày mùng 1 Tết mà cho vay mượn tiền sẽ bị giông cả năm, cả năm đấy sẽ phải đi vay mượn. Và cho người khác vay tiền trong ngày mồng 1 Tết, thì trong năm ấy tài sản sẽ "đội nón ra đi"hết.
8. Kiêng đánh vỡ đồ dùng gia đình:
 |
Ngày Tết kiêng đánh vỡ đồ gia đình. Ảnh: Internet |
Bát, đĩa, cốc, chén, gương … là những vật dụng rất dễ vỡ, dân gian vẫn luôn quan niệm rằng, nếu đánh vỡ đồ vào năm mới sẽ không đem lại điềm cát lành. Tuy nhiên, trong cuộc sống hiện đại ngày nay, chúng ta cũng không cần quá lo lắng khi con trẻ đánh vỡ đồ, những lúc như vậy chỉ cần cười nói “Đập đi năm cũ đón năm mới, năm mới tốt, cả năm Bình An” thì có thể hóa hung thành cát.
9. Không ngủ trưa vào năm mới:
Theo quan niệm, nếu như ngủ trưa vào năm mới sẽ cho thấy cả năm lười biếng; ngoài ra điều này còn có hàm ý rằng, trong năm mới sẽ có rất nhiều khách khứa đến chúc Tết, nếu như cứ nằm ngủ thì sẽ rất thất lễ.
10. Kiêng bị người khác lấy đồ trong túi (móc túi):
Nếu như trong năm mới mà để người khác lấy đồ trong túi, điều này thể hiện rằng trong năm đấy bạn sẽ thường xuyên bị người khác lấy đi tiền tài.
11. Kiêng đòi và trả nợ:
Trong năm mới không nên đòi nợ cũng như trả nợ, nếu không sẽ đem lại một năm xui xẻo.
12. Kiêng nói to, cãi vã, nói xấu và mắng người khác:
Đây là những việc tạo nên sự ồn ào, hỗn loạn và đem lại nỗi buồn cho người khác nên chúng ta cần lưu ý.
Đặc biệt những ngày Tết, mọi người cần quan tâm đến cách cư xử với hàng xóm láng giềng, bạn bè và người thân trong gia đình bởi vì ai cũng ngại và sợ to tiếng hoặc xô xát thì quanh năm bị xui xẻo.
13. Kiêng giặt giũ:
Theo quan niệm, sinh nhật của Thủy thần chính là vào ngày mồng 1 và mồng 2 Tết.
Nếu giặt giũ trong hai ngày này sẽ động đến Thủy thần, cho nên người ta kiêng giặt giũ trong hai ngày này.
14. Không Xuất hành ngày mùng Năm:
Ngày mồng Năm là ngày nguyệt kị, người Việt thường không xuất hành đầu năm vào ngày này. Dân gian có câu “mùng năm, mười bốn, hai ba; đi chơi còn lỗ nữa là đi buôn”, người Việt tin rằng mùng 5 không thích hợp cho các cuộc du xuân lấy lộc. Không xuất hành ngày mùng 5, 14, 23.
15. Kiêng để tang vào ngày mồng Một:
Ngày mồng Một là ngày vui của tất cả mọi người nên những nhà nào có tang sẽ được cất khăn tang trong vòng ba ngày, nếu có người mất đúng vào ngày mồng Một thì gia chủ sẽ không phát khăn tang ngay mà để sang sáng mồng Hai, còn nếu nhà có người mất vào ngày 30 thì gia chủ thường thực hiện tang lễ trong ngày hôm đó tránh để sang ngày mồng Một. Những gia đình có tang tránh đi chúc Tết, thăm hỏi người khác.
16. Kiêng nói những điều xui:
Những phát ngôn đầu năm sẽ có ảnh hưởng đến những chuyện sẽ xảy ra trong năm. Vì vậy, bạn đừng nên nói những từ xui xẻo như “Chết mất” hay ” Tiêu rồi”,”Hỏng rồi”. Đó là những từ không may mắn, thay vào đó bạn nên nói chuyện với mọi người bằng những từ ngữ dễ chịu, vui vẻ, và những câu mang lại may mắn không chỉ cho bản thân mà cho cả người xung quanh mình.
17. Kiêng treo tranh xui:
Không treo những bức tranh như Đánh ghen, đi kiện, treo những bức tranh tượng trưng cho sự may mắn, sinh sôi, phát đạt.
18. Kiêng ăn món xui:
Ngày đầu năm, người Việt không ăn những món như thịt vịt, cá mè, thịt chó vì theo quan niệm đó là những món ăn không tốt cho năm mới. Ngoài ra, một số vùng không ăn tôm vì sợ… đi giật lùi như tôm. Nếu ăn trong ngày Tết, công việc sang năm sẽ lùi chứ không thể tiến tới.
19. Kiêng mua đồ xui:
Dân gian có câu “Đầu năm mua muối, cuối năm mua vôi”, mua gì đầu năm cũng là một việc rất quan trọng bởi nó là món hàng đầu tiên gia chủ mang về nhà. Món hàng mua đầu năm được coi là mua để lấy hên, lấy lộc, bởi “của mua là của được”. Món hàng này mang nhiều ý nghĩa tâm linh hơn thực dụng. Đầu năm kiêng mua dao, thớt, chày, cối… Người ta hay mua muối ngay sáng sớm mùng Một với hàm ý cả năm đậm đà, ý vị.
20. Xông nhà khi không hợp tuổi:
Xông nhà hay còn gọi là xông đất, đây là phong tục tập quán lâu đời của người Việt. Nếu như có một người khách đầu tiên đến chúc Tết gia đình bạn trong năm mới thì người đó chính là người xông đất cho gia đình bạn. Nếu như người đó hợp tuổi với gia đình bạn, hoặc là người luôn gặp may mắn trong cuộc sống thì gia đình bạn sẽ có được nhiều điều may mắn trong năm mới. Vì vậy, những người “nặng vía”, không hợp tuổi với gia chủ đừng nên đến xông nhà ngày đầu năm. Người có tang không nên Xông đất nhà người khác để tránh xui xẻo.
21. Đóng cửa sẽ đói nghèo tù túng:
Trong dịp Tết, trừ khi phải ra khỏi nhà đi chơi, thăm hỏi… vì theo tín ngưỡng dân gian từ sớm mồng một đến trước ngày rằm tháng giêng, Ngọc Hoàng cùng chư vị thần tiên sẽ giáng phàm du lý từng nhà và nếu đóng kín cổng, các vị coi như sự bất kính mà giận dỗi bỏ đi và cả năm, thậm chí nhiều năm sau gia đình sẽ không được hưởng phúc, sẽ bị đói nghèo, tù túng.Luôn mở cửa đón khách.
22. Tắm rửa, gội đầu hao mòn kiến thức, phúc lành:
Ở nhiều nơi, trong dịp Tết thường kiêng tắm rửa, gội đầu trong ngày Tết bởi e ngại thần tướng hao mòn, kiến thức, tài năng cùng phúc lành đã có trong năm cũ bị trôi sạch. Cũng kiêng giặt giũ vào mồng một Tết vì nó ứng với ngày thủy bá, vị thần của sự sinh sôi, thịnh vượng, việc xả đi nhiều nước sẽ làm tổn phúc lộc.
*Bài viết chỉ mang tính chất tham khảo.
Hồng Hạnh (tổng hợp)
