Sau hơn 2000 năm, người ta vẫn chưa tìm thấy lăng mộ Cleopatra, vị nữ hoàng cuối cùng của Ai Cập cổ đại có vẻ đẹp vô cùng quyến rũ vốn đã trở thành huyền thoại.
Tuy nhiên, có vẻ như các nhà khảo cổ đang tiến rất gần đến việc giải mã bí ẩn hàng ngàn năm này. Bài viết của Chip Brown, phóng viên National Geographic, sẽ cung cấp cho chúng ta cái nhìn rõ hơn về vấn đề này.
Lời nói ngọt ngào, uyển chuyển như những cung đàn, khiến người khác mê đắm
Nữ hoàng Cleopatra đang ở đâu? Bà có mặt ở khắp mọi nơi. Tên của bà xuất hiện trên những máy đánh bạc, board game, máy sấy... và thậm chí cả trên bầu trời với tiểu hành tinh 216 Kleopatra. "Nghi thức tắm và lối sống suy đồi" thậm chí còn truyền cảm hứng cho một loại nước hoa!
Nếu trong thời gian trị vì, vị pharaoh cuối cùng của Ai Cập bị cáo buộc đã thử nghiệm các loại độc dược trên cơ thể của tù nhân thì ngày nay, bà đang "đầu độc" mọi người với thương hiệu thuốc lá phổ biến nhất Trung Đông!
Theo nhà phê bình Harold Bloom, Cleopatra là "người nổi tiếng đầu tiên trên thế giới". Trong lịch sử, không một "diễn viên" nào đóng nhiều vai như vậy: con gái hoàng gia, mẹ hoàng gia, chị gái hoàng gia... Cleopatra là nguồn cảm hứng vô tận trong nghệ thuật. Tính từ năm 1540 đến năm 1905, bà là chủ đề trong 5 vở ballet, 45 vở opera và 77 vở kịch. Ngoài ra, còn có ít nhất 7 bộ phim về bà.
Cleopatra "xuất hiện" mọi nơi trong đời sống hiện đại...
Còn đây là hình vẽ Nữ hoàng Cleopatra trên các di chỉ khảo cổ.
Là một người vô cùng nổi tiếng trong lịch sử nhân loại, thế nhưng xung quanh Cleopatra vẫn bị che phủ bởi một "màn sương bí ẩn".
Mặc dù luôn được ca tụng là vô cùng xinh đẹp, các nhà nghiên cứu không tìm thấy bất cứ một tài liệu nào đáng tin cậy mô tả về khuôn mặt của bà. Những hình ảnh chính thức duy nhất về bà là những chân dung được khắc trên những đồng xu.
Ngoài ra, còn có một bức phù điêu cao 6m tại một ngôi đền ở Dendera và một vài bức tượng bán thân bằng đá cẩm thạch được trưng bày trong các viện bảo tàng. Tuy nhiên, hầu hết trong số đó có thể không phải là Cleopatra.
Các chuyên gia tin rằng bức tượng bán thân bằng đá cẩm thạch này khắc họa chân dung nữ hoàng Cleopatra, được thực hiện trong thời gian bà ở Rome. Một số đường nét, ví dụ như đường cong của mũi, trùng khớp với chân dung chính thức của bà được khắc trên những đồng xu.
Các sử gia cổ đại ca ngợi vẻ quyến rũ chứ không phải ngoại hình của bà. Chắc chắn Cleopatra phải rất quyến rũ thì mới có thể mê hoặc được 2 vị tướng La Mã quyền lực nhất thời bấy giờ: Julius Caesar và Mark Antony.
Tuy nhiên, vẻ đẹp của bà, theo nhà sử học Hy Lạp Plutarch, "không phải là kiểu khiến người khác phải ngẩn ngơ khi mới nhìn thấy, mà chính cách ăn nói mới mang lại vẻ quyến rũ cho bà. Ngoại hình của bà kết hợp với tính cách và tài ăn nói khiến người khác mê mẩn, say đắm. Giọng nói của bà ngọt ngào, uyển chuyển như những cung đàn".
Giờ phút cuối cùng của Cleopatra
Cleopatra được nhìn thấy lần cuối cùng ở lăng mộ của mình trong khung cảnh chết chóc huyền thoại, với vương miện cùng đồ trang sức của hoàng gia, và ngồi trên những gì Plutarch mô tả như một chiếc trường kỷ bằng vàng.
Sau khi Caesar bị ám sát, người kế vị của ông là Octavian đã chiến đấu với Antony để kiểm soát Đế chế La Mã trong hơn một thập kỷ. Sau thất bại của Antony và Cleopatra tại Actium, lực lượng của Octavian đã tiến vào Alexandria vào mùa hè năm 30 TCN. Cleopatra bước vào đằng sau cánh cổng khổng lồ của khu lăng mộ, giữa những kho vàng bạc, châu báu, các tác phẩm nghệ thuật mà bà thề sẽ không để chúng rơi vào tay người La Mã.
Trước khi chết do những vết thương tự gây ra bởi thanh kiếm của mình, Antony đã được đưa đến bên Cleopatra để ông có thể uống ngụm rượu cuối cùng và ra đi trong vòng tay của người tình. Mười ngày sau cái chết của Antony, Cleopatra đã tự giải thoát cho mình bằng cách tự sát ở tuổi 39, với nọc độc của một con rắn.
Nhà sử học người La Mã Dio Cassius đã ghi chép rằng cơ thể của Cleopatra đã được đem đi ướp xác như của Antony, và Plutarch lưu ý rằng theo lệnh của Octavian, nữ hoàng cuối cùng của Ai Cập đã được chôn cất cùng người tình La Mã của mình. Tuy nhiên, chúng ta vẫn chưa biết lăng mộ của bà hiện đang nằm ở đâu.
So với các khu vực cổ xưa dọc sông Nile như những kim tự tháp ở Giza hay các di tích ở Luxor, Alexandria và các vùng lân cận thu hút ít sự chú ý hơn từ công chúng. Do đó, không có gì ngạc nhiên khi động đất, sóng thần, nước biển dâng đã phá hủy thành phố cổ nơi Cleopatra và tổ tiên của bà đã từng sống.
Ngày nay, hầu hết những niềm tự hào của Alexandria cổ đại đã chìm sâu dưới biển nước.
Trong vài thập kỷ qua, các nhà khảo cổ cuối cùng cũng tìm ra bí ẩn về nơi ở của Cleopatra và đang tích cực tìm kiếm lăng mộ của bà.
Nửa thân trên của một bức tượng thần Hapy khổng lồ (cao khoảng 5,5m) được trục vớt lên khỏi mặt nước ở Vịnh Aboukir, phía đông bắc Alexandria.
Các cuộc khai quật dưới nước đã được tiến hành lần đầu vào năm 1992 bởi nhà thám hiểm người Pháp Franck Goddio. Viện Khảo cổ học dưới nước của châu Âu đã cho phép các nhà nghiên cứu vạch ra các phần bị chìm, các cột trụ và lối đi ngầm của Alexandria cổ đại.
Những khám phá sau đó đã được mang lên trên mặt nước - các tượng đá khổng lồ, những khối đá vôi và cột đá granit - càng kích thích khao khát tìm hiểu rõ hơn về thế giới của Cleopatra.
"Ước mơ của tôi là tìm thấy bức tượng Cleopatra - với một tước hiệu", Goddio nói. Tuy nhiên, cho tới nay, công việc dưới nước đã không mang lại một kết quả khả quan. Dấu hiệu duy nhất của Cleopatra mà các thợ lặn bắt gặp là những bao thuốc lá trống rỗng mang tên bà, trôi dạt trong lòng đại dương.
Kho báu được tìm thấy từ những tàn tích ở thành phố Canopus - bao gồm: những mặt dây chuyền, tràng hạt, vòng tay và các đồ trang sức khác - thể hiện lối sống xa hoa của nữ hoàng Cleopatra.
* Còn tiếp...
Nguồn: National Geographic
Tác giả: Chip Brown
Ảnh: George Steinmetz
Công Khanh
Theo Helino
