Hôm 10/12, Liên Hiệp quốc và các nước đã lên tiếng kêu gọi truy tố quan chức Mỹ sau khi một ủy bản của Thượng viện nước này công bố báo cáo cho thấy hoạt động tra tấn nghi phạm khủng bố "tàn bạo ngoài sức tưởng tượng" của Cơ quan Tình báo Trung ương (CIA).
Ủy ban Tình báo Thượng viện Mỹ hôm 9/12 đã công bố bản tóm tắt báo cáo đã được giải mật về chương tình giam giữ và thẩm vấn của CIA. Những tài liệu cho thấy hoạt động tra tấn của CIA là “tàn bạo ngoài sức tưởng tượng”, “hoàn toàn thiếu hiệu quả” và cáo buộc CIA “lừa dối Nhà Trắng và Quốc hội” bằng các báo cáo giả trong khi tiến hành những hoạt động tra tấn “tàn bạo và vô ích” đối với những nghi phạm khủng bố bị bắt sau vụ tấn công 11/9/2001.
Cuộc điều tra được Thượng viện tiến hành suốt gần 5 năm qua, tiêu tốn khoảng 40 triệu USD cho thấy, ít nhất 119 người đã phải trải qua các “nghi thức giam giữ” của CIA. Trong số đó, ít nhất 26 người bị bắt giữ hoàn toàn sai trái mà không có nguyên nhân.
Bà Dianne Feinstein, Chủ tịch Ủy ban tình báo Thượng viện Mỹ
Các hình thức thẩm vấn mà CIA tiến hành được bản báo cáo đánh giá “tàn nhẫn đến rợn tóc gáy”, bao gồm cả trấn nước, đánh đập, và các hành vi tra tấn tâm lý như dùng tiếng ồn, hành quyết giả, không cho ngủ, lăng nhục…
Một bản tóm tắt cho thấy, CIA còn phối hợp và áp dụng liên tục các hình thức nêu trên, điển hình là việc trói đứng tù nhân và không cho ngủ trong suốt 180 giờ đồng hồ, hoặc kéo tù nhân bị trói trần truồng khắp trại giam trong khi họ bị bịt mắt và đánh đập. Thậm chí, có người bị trấn nước đến mức gần chết 183 lần.
Những “nghi thức giam giữ” này đã để lại nhiều hậu quả kinh khủng. Có ít nhất một người bị thẩm vấn đã chết do ngạt nước. Ngoài ra, các nạn nhân còn phải chịu đựng chứng động kinh, mất ngủ, ảo giác, bệnh hoang tưởng. Nhiều người còn tìm mọi cách để hủy hoại thân thể.
Trấn nước, hình thức thẩm vấn bị Liên Hiệp Quốc liệt vào danh sách “tra tấn” và đã bị Tổng thống Obama cấm khi ông lên nắm quyền năm 2009
Tuy nhiên, nhưng kết quả mà CIA đạt được gần như con số 0. Bản báo cáo cho biết, các thông tin mà CIA có được thông qua việc thẩn vấn, tra tấn các tù nhân “đều không có giá trị trong vấn đề chống khủng bố và tìm hiểu al-Qaeda, hoặc đã được thu thập từ các nguồn tình báo khác từ trước”, thậm chí hoàn toàn sai.
Bên cạnh đó, CIA còn bị cáo buộc che giấu thông tin, thậm chí lừa gạt chính phủ Mỹ. Chủ tịch Ủy ban tình báo Thượng viện Dianne Feinstein quả quyết CIA “đã liên tục cung cấp các thông tin giả mạo”.
Nhiều cựu nhân viên CIA đã tỏ ra phẫn nộ khi tài liệu của Thượng viện được công bố. Một cựu sĩ quan tình báo cấp cao đánh giá bản báo cáo nêu trên là “nhục nhã vả không trung thực. Thậm chí, các cựu nhân viên CIA từng tham gia vào quá trình thẩm vấn còn mua hẳn tên miền CIASavedLives.com để “minh oan” cho những hành động của mình.
Người biểu tình phản đối chế độ tàn bạo ở nhà tù Guantanamo
Các hoạt động bắt giữ, thẩm vấn mà CIA bị điều tra được thực hiện tại các trại tập trung ở Afghanistan, Thái Lan, Ba Lan, Rumani… trong giai đoạn 2002 – 2006, dưới thời Tổng thống George W. Bush.
Tổng thống Mỹ Barack Obama hôm qua tuyên bố không dung thứ những biện pháp thẩm vấn tàn bạo, và cho rằng chúng làm tổn hại nghiêm trọng lợi ích của Mỹ ở nước ngoài, không giúp ích cho những nỗ lực chống khủng bố. Ông Obama là người cấm những hành vi này, trong đó có hình thức trấn nước, khi lên nắm quyền năm 2009.
"Đây không phải là lý do để khơi lại tranh cãi cũ. Tôi hy vọng bản báo cáo hôm nay có thể giúp chúng ta khép lại những biện pháp này ở nơi dành cho chúng, đó là quá khứ", ông Obama cho biết trong bản thông cáo nói về báo cáo của Thượng viện.
Theo Yên Yên (Reuters)
